Phú Quang là một nhạc sĩ nổi tiếng của miền Bắc Việt Nam. Nhạc của Phú Quang chủ yếu là tình ca, những bài hát trữ tình viết về Hà Nội.
Tiểu sử[]
Phú Quang tên đầy đủ là Nguyễn Phú Quang, người Hà Nội nhưng sinh ra trong một gia đình có truyền thống Nho học[1] tại Cẩm Khê, Phú Thọ năm 1949 do theo gia đình tản cư kháng Pháp, tới năm 5 tuổi thì trở về Hà Nội. Ông vốn dĩ không hề biết rõ ngày sinh thực sự của mình, và điều này đã khiến ông viết bài Sinh Nhật Đen.
Năm 1967, ông tốt nghiệp hệ Trung cấp Kèn Cor tại Trường Âm nhạc Việt Nam (sau đổi thành Nhạc viện Hà Nội và cuối cùng là Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam), làm nhạc công tại Nhà hát Giao hưởng - Hợp xướng - Nhạc vũ kịch Việt Nam đến năm 1978. Từ 1978 - 1982 trở lại Nhạc viện Hà Nội học chuyên ngành Chỉ huy Giao hưởng, tốt nghiệp thì đầu quân cho Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam.
Năm 1985 đánh dấu bước ngoặt lớn của cuộc đời khi Phú Quang quyết định Nam tiến. Ông trải qua chặng công tác ở Phòng Ca Múa Nhạc Sở Văn hóa Thông tin Sài Gòn, cộng tác với Nhà hát Giao hưởng Sài Gòn. Thời gian này Phú Quang viết ca khúc, nhạc phim, nhạc cho sân khấu, làm chương trình, lập phòng thu riêng - tại gia và bên ngoài, tên là Tigon Studio để sản xuất phát hành không chỉ tác phẩm của mình mà thôi.
Học hòa âm phối khí từ một số nhạc sĩ nổi tiếng, 17 tuổi đã có tác phẩm khí nhạc đầu tay nhưng Phú Quang chỉ thực sự nổi tiếng khi Em Ơi Hà Nội Phố ra đời năm 1986, khi ông đã gần 40. Ca khúc đáp ứng mọi yêu cầu về nghệ thuật lẫn đại chúng, đáp ứng mọi lứa tuổi này đã đưa Phú Quang lên đài danh vọng để rồi bền bỉ trụ hạng từ đó đến nay với lượng tác phẩm đồ sộ, tăng dần theo thời gian.
Năm 59 tuổi, Phú Quang “về lại phố xưa” sau 23 năm ngụ cư Sài Gòn. Trong những ngày cuối đời, tin vui đến với Phú Quang, đó là ông kịp nhận Giải thưởng Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội hạng mục Giải thưởng Lớn - hạng mục quan trọng nhất của giải này. Đây gọi là "có gieo có gặt" vì trong danh mục đề cử nhiều năm qua, Phú Quang vẫn là cái tên nổi trội.
Đầu tháng 4 năm 2020, nhạc sĩ nhập viện trong tình trạng nặng. Những người quen thông tin cho nhau về bệnh tình của ông, theo bác sĩ kết luận thì: Tiểu đường biến chứng dẫn đến suy đa tạng, phổi và thận đều yếu, lại cả nhiễm trùng, cuối cùng là ung thư đại tràng. Một số nhà báo kể vài ba năm trước đã thấy Phú Quang suy giảm sức khỏe, không còn sinh động minh mẫn như mọi khi. Mùa hạ năm 2020, trung tâm Thúy Nga thực hiện riêng một chương trình Thúy Nga Music Box giới thiệu các nhạc phẩm của Phú Quang và Lam Phương, qua tiếng hát của nữ ca sĩ Ngọc Anh vốn là một trong những người thực hiện thành công nhất những nhạc phẩm của vị nhạc sĩ gốc Bắc tại hải ngoại.
Sáng ngày 8 tháng 12 năm 2021, ông qua đời tại Bệnh viện Việt Xô, không lâu sau sinh nhật 72 tuổi. Lễ tang của ông được tổ chức sáng ngày 13 tháng 12 tại Nhà tang lễ Quốc gia, số 5 Trần Thánh Tông (Hà Nội). Ông được an táng tại quê nhà Phú Thọ, thể theo di nguyện của ông và nguyện vọng của gia đình. Địa điểm an táng là tại công viên tưởng niệm Thiên Đức, huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ.[2] Sau khi ông qua đời, trung tâm Thúy Nga đăng tải video Collection nhằm tưởng nhớ nhạc sĩ trên YouTube.[3]
Ngày 30 tháng 7 năm 2022, trung tâm Thúy Nga khi thực hiện chương trình Paris By Night 133 - Nguyễn Ngọc Ngạn - The Farewell đã sử dụng ca khúc Ngọn Nến của Phú Quang cũng như hiển thị hình ảnh của ông trên màn hình LCD cỡ lớn để tưởng nhớ đến ông.
Di sản để lại[]
Nhạc sĩ Phú Quang đã để lại rất nhiều tác phẩm thành công và được công nhận bởi người Việt trong nước lẫn hải ngoại, bao gồm:
- Bâng Quơ
- Biển Nỗi Nhớ Và Em (thơ Hữu Thỉnh)
- Bóng Chữ (thơ Lê Đạt)
- Buổi Sáng
- Ca Khúc Mẹ
- Catinat Cafe Sáng
- Có Một Ngày (thơ Nguyễn Khoa Điềm)
- Chiều Đông Moskva
- Chiều Đông Paris
- Chiều Hoang
- Chiều Không Em (thơ Nguyễn Thuỵ Kha)
- Chiều Phủ Tây Hồ (thơ Thái Thăng Long)
- Chiều Sóng Và Em
- Cho Một Người Tình Xa
- Chuyện Kể Về Tình Yêu
- Chuyện Bình Thường Số 7
- Có Một Vài Điều Anh Muốn Nói Với Em (thơ Trương Nam Hương)
- Dòng Sông Không Trở Lại
- Dương Cầm Lạnh (thơ Dương Tường)
- Đã Có Một Thời
- Đâu Phải Bởi Mùa Thu (thơ Giáng Vân)
- Điều Giản Dị
- Đêm Ả Đào
- Em Ơi Hà Nội Phố (thơ Phan Vũ)
- Gió Và Hoa Hồng (nhạc ngoại)
- Gửi Đôi Mắt (thơ Tư Kế Tường)
- Giọt Nước Mắt Dịu Êm
- Giọt Nước Mắt Đầu Tiên
- Giọt Cà Phê
- Giọt Thu Buồn (thơ Lê Hoàng Anh)
- Gửi Một Tình Yêu (thơ Từ Kế Tường)
- Hà Nội Ngày Trở Về (thơ Doãn Thanh Tùng)
- Hư Ảo
- Khi Mùa Thu Đến
- Khúc Mưa (thơ Đỗ Trung Quân)
- Khúc Mùa Thu (thơ Hồng Thanh Quang)
- Kỷ Niệm Của Tôi
- Im Lặng Đêm Hà Nội (thơ Phan Thị Ngọc Liên)
- Lang Thang (thơ Phạm Thị Ngọc Liên)
- Lãng Đãng Chiều Đông Hà Nội (thơ Tạ Quốc Chương)
- Lời Rêu (thơ Nguyễn Thị Hoàng)
- Lời Tình Muộn (thơ Phạm Quang Đẩu)
- Mây Xưa
- Mẹ
- Một Dại Khờ, Một Tôi (thơ Nguyễn Trọng Tạo)
- Mơ Về Nơi Xa Lắm (thơ Thái Thăng Long)
- Mùa Hạ Còn Đâu (thơ Hoàng Hưng)
- Mùa Thu Giấu Em
- Mùa Thu Và Em
- Muộn (thơ Thái Thăng Long)
- Ngày Mai
- Ngọn Nến
- Niềm Tin (viết cho vĩ cầm, đại hồ cầm và piano)
- Nói Với Anh
- Nỗi Buồn
- Nỗi Nhớ (thơ Phạm Dung)
- Nỗi Nhớ Mùa Đông (thơ Thảo Phương)
- Phía Tối Tâm Hồn Tôi
- Phiêu Diêu
- Phố Cũ Của Tôi
- Quán Thời Gian (thơ Trương Nam Hương)
- Rock Buồn
- Romance (thơ Ý Nhi)
- Romance 2
- Romance 3 (thơ Hoàng Mộng Hoài)
- Romance 4
- Sinh Nhật Đen
- Tâm Sự Người Ca Sĩ
- Thành Phố Đêm
- Thế Rồi
- Thương Lắm Tóc Dài Ơi
- Tôi Muốn Mang Hồ Gươm Đi (thơ Trần Mạnh Hảo)
- Trong Ánh Chớp Số Phận (thơ Ý Nhi)
- Trong Cơn Mưa (thơ Phạm Văn Hải)
- Trong Giấc Mơ Xưa
- Trong Miền Ký Ức
- Trước Mồ Cha
- Tình Khúc 24 (thơ Dương Tường)
- Tình Khúc Mong Manh (thơ Chu Hoạch)
- Tình Yêu Của Biển
- Về Lại Phố Xưa
- Với Tất Cả Tình Yêu (nhạc ngoại)
Những lần nhạc của Phú Quang được trình bày trong các chương trình trung tâm Thúy Nga[]
| STT | PBN số | Tên tác phẩm | Ca sĩ thể hiện | Ghi chú |
|---|---|---|---|---|
| 1 | 45 | Chiều Phủ Tây Hồ | Ái Vân | Lần đầu tiên nhạc của Phú Quang được trình diễn trên sân khấu Paris By Night. |
| 2 | 63 | Lời Rêu | Ý Lan | |
| 3 | 91 | Hà Nội Ngày Trở Về | Quang Dũng | |
| 4 | Em Ơi Hà Nội Phố | Bằng Kiều | ||
| 5 | 100 | Điều Giản Dị | Thế Sơn, Thu Phương | |
| 6 | 104 | Về Lại Phố Xưa | Ngọc Liên | |
| 7 | 107 | Đâu Phải Bởi Mùa Thu | Ngọc Hạ | |
| 8 | 109 | Chiều Phủ Tây Hồ | Ngọc Anh, Thu Phương | |
| 9 | 112 | Nỗi Nhớ Mùa Đông | Thu Phương | |
| 10 | 122 | Đêm Ả Đào | Nguyễn Hồng Nhung | |
| 11 | 133 | Ngọn Nến | Ngọc Anh, Quang Dũng | |
| 12 | 134 | LK Lang Thang, Gửi Một Tình Yêu, Muộn | Ngọc Anh, Trần Thái Hòa |
Thư viện ảnh[]
Thông tin bên lề[]
- Theo nữ ca sĩ Ngọc Anh, giáo sư Tô Văn Lai cũng yêu thích những ca khúc của nhạc sĩ Phú Quang và từng có dự định mời ông sang Hoa Kỳ và thực hiện riêng một đêm nhạc về các tác phẩm của ông, và nếu như đại dịch COVID-19 không xảy ra, điều này đã có thể thực hiện được.[4]
- Ngọc Anh không chỉ là người trình bày thành công nhất các tác phẩm của Phú Quang, mà còn là người hiểu rõ âm nhạc của ông nhất nên cô có khả năng cố vấn cho trung tâm Thúy Nga mỗi khi trung tâm có ý định sử dụng nhạc của ông trong các sẩn phẩm của mình.[5]
Chú thích[]
- ↑ Phú Quang khẳng định cha ông là một nhà nho khi nói về ca khúc Đêm Ả Đào.
- ↑
- ↑ https://www.youtube.com/watch?v=omqjZz_gvpI
- ↑ https://www.youtube.com/watch?v=z18vTZmsBFE
- ↑ https://www.youtube.com/watch?v=d4LAg4RpmJk
